NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
13 - (1645) وحدثني
هارون بن سعيد
الأيلي ويونس
بن عبدالأعلى
وأحمد بن
عيسى. (قال
يونس: أخبرنا.
وقال الآخران:
حدثنا ابن
وهب). أخبرني عمرو
بن الحارث عن
كعب بن علقمة،
عن عبدالرحمن
بن شماسة، عن
أبي الخير، عن
عقبة بن عامر،
عن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم. قال:
(كفارة النذر
كفارة اليمين).
{13}
Bana Hârûn b. Saîd
EI-Eylî ile Yûnus. b. Abdilâlâ ve Ahmed b. îsâ rivayet ettiler. Yûnus (Bize
haber verdi) tâbirini kullandı. Ötekiler: Bize İbni Vehb rivayet etti, dediler.
(Demişki) : Bana Amr b. El-Hâris, Kâ'b b. Alkame'den, o da Abdurrahmân b.
Şumâse'den, o da Ebu'l-Hayr'dan, o da Ukbe b. Amir'den, o da Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den naklen haber verdi ki ;
Nezir keffâreti, yemîn
keffâretidir.» buyurmuşlar.
İzah:
Nevevî'nin beyânına
göre ulemâ bu hadîsten ne murâd edildiği hususunda ihtilâf etmişlerdir.
Şâfiîler'ce nezr-i lecâc kasdedilmiştir.
Nezr-i lecâc: İnâd ve
ısrar nezri demektir. Meselâ: Birisiyle konuşmak istemeyen kimsenin: «Filânla
konuşursam üzerime hacc farzolsun» demesi bu kabildendir. Konuştuğu takdirde
nezrini yapmakla yemîn keffareti vermek arasında muhayyer olur.
Hanefîler'den İmam
Âzam'ın son kavline göre bir kimse nezri, olmasını istemediği bir şarta
bağlarsa ona bir yemîn keffâreti kâfidir. Nezrettiği şeyi yapmakla dahî borcunu
ödemiş olur. Meselâ: «Filân adamla konuşursam bir sene oruç tutmak borcum
olsun!» diyen kimse isterse bir yemîn keffâreti verir; dilerse orucu tutar.
Fakat olmasını dilediği bir şarta bağlar, meselâ: «Hastam düzelirse bir sene
oruç borcum olsun» derse mutlaka nezrini îfası gerekir. İmam Muhammed'in kavli
de budur. Umumi belvâ dolayısiyle bâzı Hanefiyye ulemâsı bununla fetva
vermişlerdir.
Ulemânın ekserisi bu
hadîsi mutlak nezir mânâsına almışlardır. İmam Ahmed'le Şâfiîler'den bazıları
ma'sıyeti nezir mânâsına hamletmişlerdir. Şarap içmeyi adamak bu kabildendir.
Fukaha ve hadîs
imamlarından bir cemaate göre ise bu hadîs bütün adak nevilerine şamildir.
Onlarca bir kimse nezrin hangi nev'ini yaparsa yapsın yemîn keffâreti vermekle
nezrini îfâ arasında muhayyerdir.